Distopya Nedir?
Distopya, anti ütopya anlamına gelir. Ütopya; aslında olmayan, tasarlanmış ideal dünya anlamına gelirken distopya ise otoriter-totaliter bir devlet yönetimine ya da buna benzer baskıcı bir sisteme sahiptir.
Distopik toplumlar genelde bulunduğumuz zamanda gerçekleşmez gelecekteki bir dünyayı anlatır. Edebiyatta bir çok örneği bulunurken sinemaya da yansımıştır. Distopya yapımları bize genellikle bulunduğumuz (gelecekteki) zamanda toplumdaki politik, ekonomik, teknolojik ve dini problemleri anlatmak için çabalar. Distopyalar içinde çoğunlukla fukaralık, diktatörlük, şiddet, açlık, hastalık, aşırı çevre kirliliği ve sınıf farklılığı gibi konular barındırır. Devlet halkın özgürlüğünü elinden almış olur.
Distopyanın kısaca ne olduğunu anlattığımıza göre distopik film örneklerine geçebiliriz.
Distopik Filmler
1- Matrix
Büyük ihtimalle birçoğumuzun izlediği ve fazlasıyla sevdiği film Matrix bu listede olmayı en çok hak eden filmlerden biri. Filmde bir hackerın gizemli isyancıları, gerçeğin hakiki doğası hakkında bilgi sahibi olmasını ve kendisini bir anda bu gerçekliği kontrol edenlerle savaş içinde bulması anlatılıyor.
2- V for Vandetta
Bu film de birçoğumuzun izlediği bir film. Geleceğin İngiltere’sinde geçen filmde terör olaylarında büyük kayıplar verdikten sonra kurtuluşu baskıcı bir yönetimde bulan İngiliz halkının uyanış öyküsü anlatılmaktadır. Distopik bir film olarak düşünülmeden de birçok kişinin favori filmlerinden biridir.
3- Code 8
Film hasta annesine yardım etmek ve gereken parayı toplamak için bir grup süper güçlere sahip suçluyla çalışan kendisi de süper güçlere sahip bir adamı konu alır. Filmle ilgili daha detaylı incelemeye aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://seyrederiz.com/code-8-inceleme/
4- Açlık Oyunları
Film Panem adlı bir yerde geçer, Capitol’ün etrafında bir hat boyunca sıralanmış 12 bölge bulunmaktadır. Capitol yönetimi acımasızdır. Bu 12 bölge her sene yapılan Açlık Oyunları’na katılmak zorundadır. Açlık Oyunları televizyonda canlı bir şekilde yayımlanan ölümüne bir kavgadır. Her bölge bu oyun için yaşları 12-18 arasında değişen bir kız bir erkek çocuğu göndermek zorundadır.
Serinin son filmi ile ilgili habere aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://seyrederiz.com/2676-2/
5- Arınma Gecesi
Arınma Gecesi filmi 2013 yapımı olup 2022’de geçmekte. Film hiçbir suçun işlenmediği bir ülkede, yılda bir geceye mahsus, 12 saat boyunca tüm suçlar serbest bırakıldığında bir ailenin neler yaşadığını konu alıyor.
6- 1984
George Orewll’ın aynı adlı kitabından esinlenilmiş olan bu film 1984 yılında vizyona girmiş bir İngiliz filmidir. Her şeyin aşırı derecede gözetim altında olduğu bir devletin anlatıldığı filmdir. Film birçok açıdan V for Vandetta filmi ile benzerlik göstermektedir.
7- Ada
2005 yapımı bu filmde, dışarıya kapalı bir yer altı tesisinde yaşayan yüzlerce kişiden sadece ikisi olan Lincoln Six-Echo (McGregor) ve Jordan Two-Delta’nın (Johansson) hikayesi anlatılmaktadır. 21. yüzyılın ortalarında geçen bu filmde yaşadıkları tesiste, sözde herkesin iyiliği için, günlük hayatta yaşadıkları test edilmektedir. Bu tesisten çıkmanın tek yolu ise herkesin ortak umudu olan; çekilişle “Ada”ya gitmek için seçilmektir. Orası, raporlara göre, dünyada meydana gelen ve tesis sakinleri hariç gezegendeki herkesin canını alan ekolojik felaketten geriye kalan tek temiz ve yaşanılabilir kara parçasıdır. Filmde Lincoln ve Jordan’ın tesisten kaçıp hayatta kalma mücadelesini izliyoruz.
8- Uyumsuz
Kıyamet sonrası dünyada insanlık 5 farklı özelliğe göre topluma bölünmüştür. Bunlar Fedakarlık (Abnegation), Dostluk (Amity), Dürüstlük (Candor), Cesurluk (Dauntless) ve Bilgelik (Erudite) toplumlarıdır. Geri kalan azınlık kısmı ise “uyumsuzlar”, yani hiçbir topluluğa ait olamayan ve toplumda bir yeri ve önceliği olmayan kişilerdir. Her çocuk 16 yaşına bastığında bir dizi test sonucu kendisi için en uygun topluluk tespit edilir ve bu topluluğa katılması beklenir.
Beatrice Prior bu testin sonucunda uyumsuz olduğunu öğrenir ancak bunu gizlemek zorundadır çünkü uyumsuzlar toplumda hoş karşılanmayan kişilerdir. Beatrice kimsenin beklemediği bir karar vererek Cesurluk topluluğuna katılır.
Burada çok zorlu fiziksel ve psikolojik eğitimden geçerek topluluğun gerçek bir üyesi olması gerekmektedir ancak bir sorun vardır: Beatrice bir uyumsuzdur, yani hiçbir topluluğa ait olamaz ve uyumsuzluğunun açığa çıkması onun kesin ölümü anlamına gelmektedir ancak herkesten sakladığı bu sır onu ve sevdiklerini kurtarması için onun en büyük yardımcısı olacaktır.
9- Başlat: Ready Player One
Film 2045 yılında geçiyor. 2045 yılında dünyadaki birçok şehir eskimiş araba ve teknolojik eşya atıklarıyla dolu birer kenar mahalleye dönüşmüş durumda.
İçerisinde yaşamanın keyif vermediği böylesi bir dünyada OASIS adındaki çok oyunculu çevrimiçi bir oyun, insanlara içerisinde yaşadıkları dünyadan kısa da olsa bir kurtuluş sunmaktadır.
Bu oyun içinde sınırlar oyuncunun fantezilerine kalmıştır oyuncu ne hayal ederse o olur. Bu oyun içerisinde kazanılan coinsler sayesinde, oyun içerisinde çeşitli kıyafet ve silahlar da alınabilmektedir. Oyunun kurucusu olan Halliday’in ölümü sonrası açıklanan vasiyetine göre, Halliday tarafından oyun içerisine saklanan 3 anahtarı bulan kullanıcılar, oyun üzerindeki bütün kontrolü ele geçirecektir.
10- Yedinci Hayat
Film 2043 yılında geçmektedir ve o yıllarda nüfus artışı kontrolden çıkmıştır. Bu nüfusu doyurmak için üretilen genetiği değiştirilmiş yiyecekler aşırı derecede ikiz, üçüz, dördüz hatta yediz doğumlarına yol açmıştır. Bu yüzden de devlet sıkı bir tek çocuk politikası uygulamaya başlar.
Böylesi bir dünyada Karen Settman yediz dünyaya getirir ve doğum sırasında hayatını yitirir. Çocukların uyutulmasına razı olamayan dedeleri Terrence, yedizleri evine getirip yetiştirmeye başlar. Yedizler dedeleri tarafından haftanın günlerine göre adlandırılmış ve dedelerinin koyduğu kurala göre yalnızca adlarına uygun günlerde dışarı çıkmalarına izin verilmiştir.
Film de bir gün Pazartesi’nin dışarı çıkması ve geri dönmemesiyle başlar. Pazartesi esrarengiz bir şekilde yakalanmıştır filmin devamında ise diğer 6 kardeşin hayatta kalma mücadelesini ve devletin halka söylediği yalanların ortaya çıkmasını izliyoruz.
